چالش‌ها، انتقادات و انتظارات جامعه‌ی اهل‌سنت از رییس‌جمهور
در مقدمه‌ی این گفتار مراتب تقدیر و سپاس از دست‌اندرکاران و میزبانان این مراسم، خصوصاً حوزه‌ی مشاوران ریاست جمهوری در امور اقوام، ادیان و مذاهب اعلام می‌گردد که ضمن استقبال گرم از میهمانان، فرصتی را برای دیدار نخبگان اهل‌سنت از سراسر کشور با همدیگر و با ریاست محترم جمهوری در فضایی بسیار صمیمی فراهم کردند.
در ادامه ضمن اشاره به اهمیت چنین نشست‌هایی با مسؤولان، بررسی و تحلیلی کوتاه از این دیدار ارائه می‌گردد:
با توجه به شرایط کنونی کشور و نارضایتی‌های عمومی که در جامعه وجود دارد و فضای ملتهب خاورمیانه و ناامنی، جنگ و درگیری‌های فرقه‌ای و همچنین خروج آمریکا از برجام، لزوم همدلی و وحدت و انسجام ملی امری اجتناب‌ناپذیر است. تجربه‌ی تلخ هشت سال جنگ تحمیلی و تحمل سختی‌های دوران تحریم‌های سیاسی و اقتصادی در سالیان گذشته، کافی‌ست تا مسؤولان -خصوصاً دولت- با هوشیاری کامل برای مواجهه با شرایط مشابه، جهت استماع دردها و دغدغه‌های شهروندان خصوصا اقلّیّت‌‌های قومی/مذهبی که مطالبات انباشته‌ی فراوانی دارند و از تبعیض و بی‌عدالتی‌های موجود رنج می‌برند گوش شنوایی داشته باشد.
یکی از راه‌های ایجاد همدلی و انسجام ملی، برگزاری چنین نشست‌ها با گروه‌های مختلف جامعه است.
دیدار نخبگان اهل‌سنت با رییس‌جمهور و مباحثی که مورد تأکید قرار گرفت، در سه سطح قابل بررسی است:
۱_اقدامات و فعالیت‌های مثبتی که صورت گرفته است.
۲_ انتظارات و مطالباتی که برآورده نشده است.
۳_ توجه به میزان و حدود اختیارات قوه‌ی مجریه در برآورد مطالبات.
۱. اقدامات مثبت:
اگرچه گام‌های کوچکی را که دولت روحانی در جهت تأمین خواسته‌ها و مطالبات اهل سنت در مدت یکسال برداشته است نباید نادیده گرفت، اما این اقدامات در مقایسه با انبوه مطالبات برآورده نشده، تبعیض‌های گسترده‌ی مزمن، شعارهای دوران انتخابات و وعده‌های داده شده، بسیار اندک بوده و هست.
علی‌ایحال با یک چرخش به گذشته و مرور فراز و فرودهای تاریخ چهل‌ساله پس از انقلاب و مقایسه‌ی اقدامات دولت‌های پیشین با دولت فعلی فضا برای اهل سنت در جهت مطالبه‌گری بازتر شده است. هرچند بخشی از این امکان مدیون عوامل دیگری نظیر گسترش فضاهای مجازی، رشد و افزایش آگاهی‌های سیاسی و اجتماعی شهروندان و گسترش شبکه‌های خبری است.
۲. انتظارات برآورده نشده:
متأسّفانه بخش اعظمی از خواسته‌ها و مطالباتی که از طرف نخبگان سیاسی/مذهبی و سخنرانان -چه در دیدار با آقای یونسی و چه در نشست با رییس‌جمهور- مطرح شد، بیانگر واقعیت تلخی بود که نشان می‌داد آقای روحانی در تحقق بسیاری از شعارهای انتخاباتی خود ناتوان مانده است.
گزارش‌ها از اغلب استان‌ها که نمایندگانی از فعالین سیاسی/مذهبی شان در مراسم حضور داشتند حاکی از آن بود که نمایندگان رییس‌جمهور در استان‌ها و شهرستان‌ها-اعم از استانداری‌ها، فرمانداری‌ها و سایر ادارات دولتی در راستای سیاست‌های دولت و شخص رییس‌جمهور حرکت نمی‌کنند.
نارضایتی عمومی از عملکرد دولت -خصوصاً رییس‌جمهور- در حوزه‌های مربوط به قوه‌ی مجریه در استان‌ها و شهرستان‌های با جمعیت غالب اهل‌سنت، اهرم فشاری‌ست بر نخبگان سیاسی و مذهبی در جهت عدم حمایت از دولت آقای روحانی! که اگر بدان توجه کافی و اورژانسی نگردد، در انتخابات‌های پیش‌رو -اعم از مجلس و ریاست‌جمهوری- نتایج تأسّف‌‌باری را رقم خواهد زد.
رییس‌جمهور علی‌رغم موانع و مشکلاتی که در مقابل خود دارد، از ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود و دراختیارِ خود نتوانسته است در برآورد مطالبات حداقلی جامعه‌ی اهل‌سنت استفاده‌ی لازم را بکند.
جای تأسّف داشت که از زبان شهروندان مسلمان در کشوری که چهل سال از استقرار نظام اسلامی در آن می‌گذرد، گلایه‌هایی در مورد موانع و مشکلات عدیده‌ی موجود در برگزاری مراسم عبادی‌شان شنیده می‌شد.
به نظر می‌رسد اگر در فرصت باقیمانده تا پایان دولت دوازدهم، آقای روحانی نتواند در حوزه‌ی اختیارات خود اقدام شایسته‌ای انجام دهد، کارنامه‌ی درخشانی در حوزه مذاهب و... نخواهد داشت و این برگ از تاریخ کشور در حافظه‌ی اهل‌سنت ثبت خواهد شد. با ادامه‌ی این نارضایتی‌ها و عدم توجه دولت به آن‌ها نسل‌های آینده در مورد دولت دوازدهم قضاوت خوبی نخواهند کرد.
۳. حدود اختیارات رییس‌جمهور:
توجه به حدود اختیارات رییس‌جمهور و توقعِ در حدِ توان قوه‌ی مجریه موضوعی بود که سخنرانان و نخبگان اهل سنت بر آن تأکید داشتند. اگرچه بخش اعظمی از دغدغه‌ها و گلایه‌های اهل سنت مربوط به حوزه‌هایی است که برآورد و تأمین آن‌ها در حدود اختیارات ریاست‌جمهوری نیست و سخنرانان و نخبگان اهل‌سنت نیز در هر دو دیدار -با رییس‌جمهور و آقای یونسی- به محدویت اختیارات رییس‌جمهور در این حوزه‌ها اذعان داشتند و لیکن انتظار از دکتر روحانی به عنوان مسؤول اجرای قانون اساسی آن است که در حدود اختیارات خود در رفع موانع در دیگر حوزه‌ها نیز اقدام کنند. رییس‌جمهور به عنوان مسؤول اجرای قانون اساسی تا به امروز نتوانسته است در حدود اختیارات خود حتی در حوزه‌های مربوط به قوه‌ی مجریه موفق عمل کند.
ادامه‌ی این روند سبب دلسردیِ بیشتر جامعه‌ی اهل‌سنت که همواره در انتخابات‌های مختلفِ گذشته نشان داده‌اند به دنبال اصلاح‌گری هستند، می‌شود.
در سالیان اخیر شاهد بودیم که حضور گسترده و میلیونی اهل سنت در کنار جریانات سیاسی با رویکردهای اصلاحی و اعتدالی سبب ناکامی اقتدارگرایان در رسیدن به قوه مجریه شده است. بی‌توجهی به تحقق مطالبات قانونی اهل سنت سبب رویگردانی آنان از جریانات سیاسی همسو با دولت خواهد شد. امری که نیازمند بازنگری فوری در رفتارهای سیاسی دولت و دولتمردان است.
امید است دولت در پاسخ به آن همه دلبستگی و علاقه‌‌ی اهل سنت به کشورشان، تلاش کند تا سایه‌ی شومِ یأس، ناامیدی و تبعیض را از سرشان بردارد.
نظرات